Meşrep,Arapça kökenli bir kelimedir.Türkçe sözlükte; karakter,huy,yaradılış,mizaç,cibilliyet olarak tanımlanmaktadır. Ayrıca ziyafet,keyif meclisi,ve şölen anlamlarına da gelmektedir.
Tarih boyunca zengin bir kültüre sahip olan Uygurlarda meşrep;sazlı sözlü müzik, halk oyunu ve her türlü örf ve adetin birleştiği bir oyundur.Meşrep Uygur Kültüründe çok önemli bir yere sahiptir.Bir Uygur atasözünde "Uygurlar bolgan yerde meşrep hem boladur" ( Uygurların olduğu yerde meşrep de vardır) bu durum açıkça ifade edilmiştir.
Meşreplerin varlığı çok eski zamanlara dayanmaktadır.Türkler avcılık zamanlarında ,önemli başarılar elde edince bir araya gelip eğlenceler düzenlerdi. Turfan ve Kuça bölgelerinde bulunan mağara resimlerinde bu eğlencelere yer verilmiştir. Kaşgarlı Mahmut Divanü Lügati´t-Türk'te meşrep meclislerini "sürçük"olarak tanımlamıştır.
Ünlü seyyah Marko Polo Doğu Türkistan'da bir süre bulunmuş Uygur Türkleri hakkında ;çok hoş ve neşeli olduklarını,bunu gece düzenledikleri eğlenceye yansıttıklarını seyahatnamesinde belirtmiştir.
Meşreplerin genel özelliklerine bakacak olursak;genellikle kış aylarında düzenlenir.Belirli kural ve kaideleri vardır.bu kuralların ve düzenin sağlanmasında görevli kişiler bulunur.Bunlar:
Kazı Beg: Meşrepin en yetkili kişisidir.Meşrep beyi denir.
Yiğitbaşı: Meşrepin idaresinden sorumludur.
Peşşap: Yiğitbaşının yardımcısıdır.Meşrebin düzenini sağlar.
Kölbégi: Mali işlere bakar.İhtiyacı olanlara yardımda bulunur.
Dara Beyi: Müzik,eğlence,halk oyunlarıyla ilgilenir.
Meşrepler belirli kurallar dahilinde saygı ve sevgi çerçevesinde gerçekleştirilmektedir.Kurallara uymayanlara çeşitli cezalar verilir.
Bir Kültür Okulu Olarak Meşrep:
Günümüzde Meşrepler
Yararlandığım Kaynaklar:
- Milli Mecmua Dergisi,Sayı:31,2023,Sayfa:194-199.
- Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi,sayı:4,2014,sayfa:71-73.
- Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi/Cilt:19,Sayı:2,Aralık2017,Sayfa:67-89